Osobom na kierowniczych stanowiskach, w szczególności piastującym funkcje członków zarządu spółek, często proponuje się umowy na czas określony albo gwarancję zatrudnienia przez z góry ustalony czas, z zastrzeżeniem, że w przypadku wcześniejszego odwołania pracownikowi będzie przysługiwała odprawa bądź odszkodowanie.
Czy takie rozwiązanie jest dopuszczalne w umowie o pracę?
Kodeks pracy tego nie rozstrzyga, ale kierując się zasadą uprzywilejowania pracownika – zgodnie z którą umowa o pracę może być korzystniejsza niż prawo pracy – należałoby dojść do wniosku, że tego typu rozwiązania nie są zabronione.
Mamy zresztą wiele przykładów z praktyki. Co jakiś słyszymy w mediach, że ten czy ów został zwolniony ze stanowiska prezesa i otrzymał sowitą odprawę.
Sąd Najwyższy w swoich orzeczeniach konsekwentnie podtrzymuje stanowisko o dopuszczalności takich odpraw czy odszkodowań, choć tendencja ta nie zawsze przebija się w sądach niższych instancji.
Ostatnio natrafiłam na wyrok SN z 12 kwietnia 2012 r. (sygn. akt II PK 212/11), w którym zajmowano się tą kwestią.
Pracownik został zatrudniony jako członek zarządu na czas jednego roku. Z umowy o pracę wynikało, że w razie wcześniejszego jej rozwiązania pracownikowi będzie przysługiwało odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres, do którego umowa o pracę miała trwać. Pracodawca niezasadnie zwolnił pracownika dyscyplinarnie – co sąd potwierdził i zasądził odszkodowanie określone w Kodeksie pracy, jednocześnie jednak odmówił przyznania pracownikowi dodatkowego odszkodowania z umowy o pracę. Zdaniem sądu takie odszkodowanie naruszało przepisy prawa pracy i zasady współżycia społecznego, a zatem było nieważne. SN się z tym nie zgodził i nakazał sądowi II instancji ponowne rozpoznanie sprawy.
Oczywiście fakt, że dodatkowe odszkodowanie czy odprawę wynikające z umowy o pracę uznamy za dopuszczalne nie oznacza automatycznie, że będą one usprawiedliwione w konkretnej sprawie. To zależy – sąd powinien zbadać okoliczności faktyczne, natomiast nie może mechanicznie oddalać tego typu roszczeń z powołaniem się na nieważność czy sprzeczność z zasadami współżycia społecznego.
Istotne jest również, aby postanowienia umowy o pracę precyzyjnie wskazywały, kiedy i w jakich przypadkach rozwiązania stosunku pracy przysługuje odprawa/odszkodowanie. Z pewnością nie powinny one przysługiwać w sytuacji, gdy pracownik został zwolniony dyscyplinarnie w sposób uzasadniony.
Jeżeli interesuje Cię ten temat, możesz zajrzeć jeszcze do dwóch orzeczeń Sądu Najwyższego:
- wyrok SN z dnia 22 lutego 2008 r., sygn. akt I PK 209/07
- wyrok SN z dnia 9 lutego 2007 r., sygn. akt I PK 222/06
{ 4 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }
Witam.
Mamy w zakładzie zwolnienia grupowe a ja dostałem zmianę stanowiska pracy po przez aneks do umowy a pozostałe warunki zostały bez zmian. Nie podpisałem aneksu. Na jakich warunkach może mnie zwolnić pracodawca? Jeśli dostanę wypowiedzenie umowy o pracę to jest to z mojej winy?
Czy przysługuje mi tak jak innym zwolnionym grupowo odprawa?
Nie wiem, co planuje pracodawca i z jakiego powodu mógłby Pana zwolnić. Zwolnienie niekoniecznie musi nastąpić z Pana winy, zwłaszcza jeżeli w firmie trwają zwolnienia grupowe. Prawo do odprawy zależy od tego, czy będzie Pan należał do części załogi zwalnianej grupowo, a jeśli nie – czy przyczyna Pana niedotycząca jest wyłączną przyczyną rozwiązania umowy o pracę.
Witam
Obecnie pracuje na zasadzie umowy o prace na czas określony zawarty od 01. 08. 2011 r. na okres 5 lat . W związku z planowanymi zamianami organizacyjnymi w firmie zaproponowano mi nowe stanowisko w innej spółce tej samej grupy kapitałowej. W związku z tym zmieni mi się pracodawca,inna spółka . Na tej postawie zaproponowano mi nową umowę o prace. Zastanawiam się jakie zapisy gwarancyjne /odszkodowawcze zaproponować w nowej umowie , aby zabezpieczyć się przed ew. likwidacją stanowiska. Dodam również, ze nowe stanowisko będzie wiązało się z wprowadzeniem nowego projektu, którego efekty będą teoretycznie uzyskane dopiero po jakimś czasie np. po 6 miesiącach.
Z góry dziękuje za odpowiedz.
Alicja
Niestety w formule odpowiedzi na komentarz, nie znając dokładnie sprawy ani Pani potrzeb nie jest w stanie doradzić na temat treści umowy o pracę. To jest sprawa na szerszą poradę prawną, a nie zdawkowy komentarz.