Kalina Jarosławska

radca prawny

Prowadzi kancelarię prawną w Trójmieście. Jej praktyka obejmuje przede wszystkim prawo pracy i prawo cywilne z uwzględnieniem aspektów podatkowych. Zajmuje się także między innymi zagadnieniami z dziedziny prawa administracyjnego i prawa gospodarczego...
[Więcej >>>]

Sklep online

Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.

Zasada ta chroni przed wypowiedzeniem umowy o pracę pracowników znajdujących się w okresie potocznie nazywanym przedemerytalnym, czyli pracowników, którzy ukończyli:

  • 56 lat – kobiety,
  • 61 – mężczyźni,

o ile ich staż pracy będzie na tyle długi, że pracownicy ci uzyskają prawo do emerytury po osiągnięciu wieku emerytalnego (60 lat – kobiety; 65 lat – mężczyźni) zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Przy emeryturach szczególnych wiek i staż pracy powodujące uzyskanie ochrony przedemerytalnej mogą być inne, dlatego każdą sytuację trzeba rozpatrywać indywidualnie. Na potrzeby tego wpisu będę odwoływać się do zasad obowiązujących dla emerytur przyznawanych na ogólnych zasadach.

Zakaz wypowiadania dotyczy zarówno umów pracę na czas nieokreślony, jak i na czas określony (pod warunkiem, że przewidują one możliwość wypowiedzenia), choć oczywiście w praktyce najczęściej chodzić będzie o te pierwsze.

W praktyce problemy pojawiają się wtedy, gdy umowa o pracę wypowiadana jest na krótko przed wejściem pracownika w okres przedemerytalny, tak że okres wypowiedzenia upływa już po ukończeniu przez pracownika – odpowiednio – 56 i 61 lat. Chodzi o sytuację, w której umowa o pracę rozwiązuje się ostatecznie w okresie przedemerytalnym wskutek wypowiedzenia dokonanego przed rozpoczęciem tego okresu.

Czy pracownik jest chroniony w takiej sytuacji?

Orzecznictwo Sądu Najwyższego nie pozostawia tutaj wątpliwości: w opisanej wyżej sytuacji pracownik nie jest chroniony, a wypowiedzenie będzie zgodne z prawem.

Wypowiedzenie umowy o pracę w okresie przedemerytalnym bezsprzecznie jest niezgodne z przepisami prawa pracy. Mimo to trzeba pamiętać, że będzie ono skuteczne i ważne, prowadząc do rozwiązania umowy o pracę. Pracownik może się bronić, występując wobec z pracodawcy z powództwem o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne (o przywrócenie do pracy – gdy umowa o pracę już się rozwiązała) lub o odszkodowanie, w zależności od swojego wyboru oraz rodzaju wypowiedzianej umowy o pracę.

AKTUALIZACJA: 8 maja 2021 r.

W sytuacji gdy odwołujemy się do sądu od otrzymanego wypowiedzenia umowy o pracę, w pozwie musimy określić wartość przedmiotu sporu. Ma ona istotne znaczenie, gdyż decyduje o tym, czy trzeba wnieść opłatą sądową od pozwu oraz czy będzie nam ewentualnie przysługiwała skarga kasacyjna od wyroku sądu II instancji.

Wartość przedmiotu sporu określamy w ten sposób, że:

  • jeżeli żądamy odszkodowania – kwota tego odszkodowania jest jednocześnie wartością przedmiotu sporu;
  • jeżeli żądamy uznania za bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony bądź domagamy się przywrócenia do pracy w ramach takiej umowy – wartością przedmiotu sporu jest suma wynagrodzenia za pracę za okres jednego roku.

Przypominam, że tam, gdzie podstawą liczenia wartości przedmiotu sporu czy dochodzonej kwoty jest wynagrodzenie, zawsze bierzemy pod uwagę wynagrodzenie brutto, a nie netto.

Przykłady obliczeń wartości przedmiotu sporu przedstawiam we wzorach odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę i odwołania od zwolnienia dyscyplinarnego. Możesz je kupić tutaj:

Produkty zawierają:

  • wzory odwołania,
  • komentarze z objaśnieniami, jak wypełnić wzory i co w nich napisać,
  • wzór oświadczenia o stanie rodzinnym i majątkowym na wypadek, gdybyś chciał/chciała ubiegać się o zwolnienie od kosztów sądowych.

AKTUALIZACJA: 8 maja 2021 r.

Miło mi udostępnić Ci wzór odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę – wzór pozwu o odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem lub nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę.

Możesz go kupić tutaj: wzór odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę.

Produkt zawiera:

  • wzór odwołania
  • komentarz z objaśnieniami, jak wypełnić wzór i co w nim napisać
  • wzór oświadczenia o stanie rodzinnym i majątkowym na wypadek, gdybyś chciał/chciała ubiegać się o zwolnienie od kosztów sądowych.

Życzę Ci powodzenia!

Miło mi udostępnić Ci wzór odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę, w których znajdziesz wzór pozwu uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne.

Możesz go kupić tutaj: wzór odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę.

Produkt zawiera:

  • wzór odwołania,
  • komentarz z objaśnieniami, jak wypełnić wzór i co w nim napisać,
  • wzór oświadczenia o stanie rodzinnym i majątkowym na wypadek, gdybyś chciał/chciała ubiegać się o zwolnienie od kosztów sądowych.

Pamiętaj, że z 99-procentowym prawdopodobieństwem sąd nie rozpatrzy Twojej sprawy przed rozwiązaniem umowy o pracę, więc Twoje żądanie uznania pozwu za bezskuteczne przekształci się w żądanie przywrócenia do pracy.

Życzę Ci powodzenia!

AKTUALIZACJA: 8 maja 2021 r.

Dla ułatwienia udostępniam wzory odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę oraz od zwolnienia dyscyplinarnego.

Możesz je kupić tutaj:

Produkty zawierają:

  • wzory odwołania,
  • komentarze z objaśnieniami, jak wypełnić wzory i co w nich napisać,
  • wzór oświadczenia o stanie rodzinnym i majątkowym na wypadek, gdybyś chciał/chciała ubiegać się o zwolnienie od kosztów sądowych.

Umowy terminowe

Przez terminowe umowy o pracę rozumiem się przede wszystkim umowę na okres próbny i umowy na czas określony. Trzeba pamiętać, że wypowiadając tego typu umowę pracodawca nie ma obowiązku podawania przyczyny wypowiedzenia, a zatem odwołanie do sądu pracy nie może opierać się na tym, że wypowiedzenie było nieuzasadnione. Podstawą odwołania musi być naruszenie przepisów o wypowiadaniu umów terminowych; najczęściej będzie to uchybienie formalne (np. wypowiedzenie ustne zamiast obowiązkowego pisemnego) lub naruszenie zakazu wypowiadania (np. osobie podlegającej ochronie przedemerytalnej bądź w czasie usprawiedliwionej nieobecności pracownika).

Roszczenia pracownika w razie wypowiedzenia terminowej umowy o pracę

W przypadku niezgodnego z prawem wypowiedzenia terminowej umowy o pracę pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie. Oznacza to, że co do zasady pracownik nie może domagać się uznania wypowiedzenia za bezskuteczne ani żądać przywrócenia do pracy.

Odszkodowanie przysługuje w następującej wysokości:

  • w razie wypowiedzenia umowy o pracę na okres próbny – w wysokości wynagrodzenia za czas, do upływu którego umowa miała trwać;
  • w razie wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony – w wysokości wynagrodzenia za czas, do upływu którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za 3 miesiące.

Zilustrujmy to na przykładzie:

Umowa o pracę na czas określony została zawarta na czas od dnia 1 września 2010 r. do dnia 31 marca 2011 r. i dopuszczała możliwość jej wcześniejszego rozwiązania za 2-tygodniowym wypowiedzeniem. 2 grudnia 2010 r. pracodawca ustnie wypowiedział umowę, która rozwiązała się 18 grudnia 2010 r. Umowa miała trwa jeszcze prawie 3,5 miesiąca, ale pracownik może domagać się odszkodowania w wysokości wynagrodzenia maksymalnie za 3 miesiące z uwagi na ograniczenie wynikające z Kodeksu pracy.

Ograniczenie zakresu roszczeń nie ma zastosowania w razie wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony pracownicy w okresie ciąży bądź urlopu macierzyńskiego, a także pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego. Oznacza to, że takie osoby mogą żądać uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy wraz z wynagrodzeniem za czas pozostawania bez pracy bądź domagać się odszkodowania – zakres roszczeń jest taki sam, jak przy umowie o pracę na czas nieokreślony.